"Письмо о Беларуси" - музыкальное развлечение патриотической направленности
https://drive.google.com/file/d/1sCXkZy3n0ev3bbvqRQyFvy6xLGkGDZgj/view?usp=drivesdk
Патриотическое воспитание
участие в проекте "Живая память благодарных поколений"
19.04.2023
31 января 2023 года в музее обороны Брестской крепости в торжественной обстановке было объявлено о начале реализации в Бресте проекта «Живая память благодарных поколений». Одновременно был дан старт акции по сбору монет для установки памятного знака в нашем городе. Собранные монеты попадут в сплав памятного знака. Сотрудники , воспитанники и родители ГУДО «Детский сад №2 г.Бреста» присоединились к данной акции.
ВМЕСТЕ соберем советские монеты для сплава памятника.
ВМЕСТЕ выразим благодарность поколению Победителей.
ВМЕСТЕ установим памятник в г.Бресте.
«Патриотическое воспитание и современные подходы к нему»
«Патриотическое воспитание и современные подходы к нему»
Патриотическое воспитание детей – это сложный педагогический процесс, в основе которого лежит развитие нравственных чувств.
Дошкольное детство – благоприятный период для приобщения ребёнка к национальной культуре. Поэтому очень важно начинать воспитывать настоящего патриота своей Родины именно в этом возрасте, когда ребенок начинает интенсивно развиваться в социальном плане. Этот период по своим психологическим особенностям наиболее благоприятен для формирования патриотизма, так как для детей дошкольного возраста характерны:
-
Высокая восприимчивость,
-
Легкая обучаемость,
-
Безграничное доверие взрослым,
-
Стремление подражать им,
-
Эмоциональная отзывчивость и интерес ко всему окружающему.
Целью патриотического воспитания является сформированность основ патриотизма как нравственного качества личности. Но это качество не возникает у людей само по себе. Придерживаясь принципа – от малого к великому, своевременное формирование у детей чувства патриотизма необходимо начинать с младшего дошкольного возраста с воспитания любви и привязанности к малой Родине: к самым близким людям – отцу, матери, дедушке, бабушке, к тому месту, где ребёнок родился, где находится его дом, улица, детский сад. Родина начинается с любви к той земле, на которой родился и живешь. Но просто любить родную землю недостаточно, необходимо знать историю, культуру, достопримечательности, заповедные уголки, то чем славится родной город – край знаменитых земляков. У ребенка должно появиться чувство национальной гордости за свою малую родину. Поэтому главной целью педагогов является воспитание гражданина, любящего и знающего свой город, край и все, что с ними связанно.
Для достижения этой цели перед педагогами дошкольных учреждений ставится ряд задач:
- воспитание у ребенка любви и привязанности к своей семье, родному дому, земле, где он родился;
- формирование у дошкольников нравственных качеств личности через знакомство с историей и современностью родного города;
- формирование гражданской позиции и патриотических чувств к прошлому, настоящему и будущему родного края, гордости за свою малую родину;
- воспитание любви и уважения к своему народу, его обычаям, традициям;
- формирование основ экологической культуры, гуманного отношения ко всему живому через знакомство с природой родного края.
Успешность развития детей при знакомстве с родным городом станет возможной только при условии их активного взаимодействия с окружающим миром эмоционально-практическим путем, т.е. через игру, труд, обучение, разные виды деятельности, свойственные дошкольному возрасту.
С этой целью с детьми организуются:
-
Занятия,
-
Игры,
-
Беседы,
-
Разные формы познавательной практической деятельности,
-
Художественная деятельность,
-
Праздники и развлечения;
-
Труд;
-
Образовательные услуги.
Воспитывая у детей любовь к малой родине, необходимо подвести их к пониманию, что их город – частица страны, поскольку во всех местах, больших и маленьких, есть много общего:
- повсюду люди трудятся для всех (учителя учат детей; врачи лечат больных; рабочие делают машины и т.д.);
- везде соблюдаются традиции: Родина помнит героев, защитивших ее от врагов;
- повсюду живут люди разных национальностей, совместно трудятся и помогают друг другу;
- люди берегут и охраняют природу;
- есть общие профессиональные и общественные праздники и т.д.
Начиная работу по воспитанию любви к родному краю, педагог обязан сам его хорошо знать. Он должен продумать, что целесообразнее показать и рассказать детям.
Содержание нравственно-патриотического воспитания детей дошкольного возраста отражено в учебной программе дошкольного образования.
Еще одним немаловажным условием для формирования любви к малой Родине является создание в группах соответствующей развивающей предметно-пространственной среды. Необходимо организовать центр краеведения, где должен быть представлен материал для ознакомления детей с природой родного края, города, экологией, его достопримечательностями, хозяйством, особенностями населения, историей и культурой. Также вносить элементы этнографии в различные игровые центры.
Одной из наиболее целесообразных форм работы по воспитанию любви к малой Родине и для решения задач патриотического воспитания является проектная деятельность.
Во - первых, она позволит ребёнку почувствовать себя исследователем, самостоятельным человеком.
Во - вторых, проектная деятельность позволяет объединить детей, педагогов, воспитателей в практической деятельности, наиболее эффективно позволяет создать естественную ситуацию общения и практического взаимодействия детей и взрослых.
Использование метода проектов позволяет задействовать различные виды детской деятельности, способствует развитию собственной познавательной активности, творческих способностей, мышления, воображения, фантазии, коммуникативных навыков, стимулирует развитие самостоятельности и ответственности.
Именно проектная деятельность поможет связать процесс обучения и воспитания с реальными событиями жизни ребёнка, а также заинтересовать его и увлечь в эту деятельность.
Цель данной проектной деятельности: создание системы работы воспитателя в группе, с привлечением родителей, способствующей формированию положительного отношения к малой родине, воспитанию у дошкольников интереса и любви к семье, к природе, родному городу, с помощью организации краеведческой работы в группе.
Важным условием эффективного осуществления работы по ознакомлению с родным краем является и тесная взаимосвязь с семьями воспитанников. Родители могут стать непременными участниками не только в рамках семьи, они могут оказать действенную помощь в сборе материалов по родному краю, проведению экскурсий в музеи, к памятникам истории и культуры, на предприятия города, организации выставок и т.д.
Целенаправленная работа по формированию любви к родному городу, краю, их культуре и быту способствуют развитию личности в духе патриотизма. Поэтому наша задача – научить детей любить свой город, свой родной край, а, следовательно, больше узнавать о нём, уметь ценить его историю.
Научим ребёнка любить малую Родину – значит, сумеем воспитать гражданина, которому можно доверить страну.
Прырода і культура Беларусі
Ці ведаеце вы, што ...
Самыя яркія старонкі беларускай гісторыі, унікальная прырода, самабытная культура і асобы, якія змянілі свет ...
Нацыянальны парк «Прыпяцкі» - адзінае месца на планеце, дзе існуюць першабытныя пойменныя дубровы.
У нацыянальным парку практычна ў некранутым стане захаваліся унікальныя пойменныя ландшафты Беларускага Палесся - з дзюнамі, катлавінамі і лагчынамі, дзе сярод дуброў і ясеннікаў размешчана больш за 30 азёр. На Палессі таксама захаваліся самыя вялікія натуральныя балота ў Еўропе. Найбольш буйныя з іх - Званец (150 кв. км) і Дзікае (80 кв. км).
Белавежская пушча - самы буйны старажытны лес Еўропы. 
Звесткі пра пушчу сустракаецца яшчэ ў антычнага гісторыка Герадота (5 ст. Да н.э.) і ў Іпацьеўскім летапісе (983 г.). У канцы XIV ст. вялікі князь Вялікага княства Літоўскага Ягайла аб'явіў пушчу запаведнай і ўстанавіў забарону на паляванне. Старажытны лес ахоўваецца ўжо 600 гадоў. У Белавежскай пушчы налічваецца каля 2 тысяч дрэў-волатаў. Некаторыя з іх з'явіліся яшчэ да адкрыцця Калумбам Амерыкі! Белавежская пушча ўключана ў спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.
Нясвіж належаў аднаму з найбагацейшых у Еўропе роду Радзівілаў.
Шмат каму ў сваім непаўторным абліччы Нясвіж абавязаны тварэнням італьянскага архітэктара Яна Джаванні Марыі Бернардоні. Паводле яго праектах у XVI стагоддзі ўзведзены замак і фарны касцёл Божага цела - першае на тэрыторыі Рэчы Паспалітай збудаванне ў стылі барока. У храме знаходзіцца адзін з найбуйнейшых у Еўропе некропаль княжацкага роду, які налічвае 102 саркафага членаў сям'і Радзівілаў. Нясвіжскі замак уключаны ў спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.
У Беларусі жыве найбуйнейшая ў свеце папуляцыя зуброў.
Гэтыя жывёлы самыя цяжкія і буйныя наземныя млекакормячыя на еўрапейскім кантыненце, апошнія еўрапейскія прадстаўнікі дзікіх быкоў. Мікола Гусоўскі напісаў сваю знакамітую «Песню пра зубра» па замове Папы Рымскага Льва X, які хацеў пачуць праўдзівае паэтычнае слова пра паляванне на зуброў. Найбольшая колькасць зуброў жыве ў Белавежскай пушчы.
Адзін з трох усходнеславянскіх Сафійскі сабор знаходзіцца ў Беларусі.
Гэты манументальны помнік архітэктуры пабудаваны ў Полацку паміж 1044-1066 гадамі пры князі Усяслава Брачыславіча, празваным Чарадзеем, як сімвал роўнасці з самымі ўплывовымі старажытнарускімі гарадамі - Кіевам і Ноўгарадам, дзе таксама былі ўзведзены саборы ў гонар святой Сафіі.
Беларусы аднымі з першых у Еўропе, яшчэ ў 1517 годзе, мелі сваю друкаваную Біблію.
Беларускі першадрукар Францыск Скарына сваю выдавецкую дзейнасць пачаў у Празе, дзе надрукаваў 23 ілюстраваныя кнігі Бібліі ў перакладзе на старабеларускую мову. У пачатку 1520-х гадоў пераехаў у Вільню і заснаваў друкарню. У ёй надрукаваны «Малая падарожная кніжыца» і Апостал. Рэнесансныя выданні Скарыны вылучаюцца высокай якасцю друку, своеасаблівымі ілюстрацыямі і гравюрамі, шрыфтам і іншымі кампанентамі выдавецкай эстэтыкі і майстэрства.
Чатырнаццаць Нобелеўскіх лаўрэатаў маюць беларускія карані.
Гэта самая прэстыжная міжнародная прэмія існуе ўжо больш за 100 гадоў і за гэты час была ўручана прадстаўнікам самых розных краін. Імёны многіх нобелеўскіх лаўрэатаў з беларускімі каранямі вядомыя зараз ўсім свеце. Гэта, у прыватнасці, лаўрэаты Нобелеўскай прэміі па эканоміцы, хіміі і фізіцы - Жарэс Алфёраў, Сайман Каваль, Аарон Клуг; лаўрэаты Нобелеўскай прэміі міру - Іцхак Рабін, Менахем Бегін і Шымон Перэс.
Вядомыя беларусы
Вядомыя беларусы
Многія вядомыя людзі - ад святых сярэднявечча да лаўрэатаў Нобелеўскай прэміі і алімпійскіх чэмпіёнаў сучаснасці - ураджэнцы Беларусі.
Вядомыя гістарычныя асобы Беларусі
Вялікая княгіня, каралева Польшчы.
Барбара Радзівіл, дачка Юрыя Радзівіла, вялікага гетмана літоўскага, каралева польская і вялікая княгіня ВКЛ, другая жонка Жыгімонта (Жыгімонта) II Аўгуста.
Нарадзілася ў 1520 г, памерла ў 1551 г. праз паўгода пасля сваёй каранацыі. Пахавана ў Віленскім кафедральным касцёле.
Барбара Радзівіл стала гераіняй многіх легенд, у якіх выступае ў вобразе Чорнай дамы, а гісторыі рамантычнага кахання Барбары і Жыгімонта прысвечаны шматлікія мастацкія творы.
Леў Сапега
Дзяржаўны і ваенны дзеяч, гетман Вялікага княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай, дыпламат, мысліцель. Адзін з галоўных стваральнікаў Статута ВКЛ (1588) - выдатнага помніка прававой і палітычнай думкі, па сутнасці першай канстытуцыі ў Еўропе.
Тадэвуш Касцюшка
Тадэвуш Касцюшка, які нарадзіўся ў Беларусі ў 1746 годзе, з'яўляецца нацыянальным героем Беларусі, Амерыкі і Польшчы. Быў кіраўніком нацыянальна-вызвольнага паўстання 1794 года ў Рэчы Паспалітай, прымаў удзел у вайне за незалежнасць ЗША.
Вядомыя навукоўцы з Беларусі
Ігнат Дамейка
Нарадзіўся ў Беларусі ў 1802 годзе. Быў знакамітым геолагам, большую частку жыцця правёў у Чылі, дзе стаў нацыянальным героем. 2002 ЮНЕСКА абвясціла годам Ігната Дамейкі. Памяць пра яго шанавалі ў многіх краінах свету, асабліва ў тых, з якімі былі звязаны яго жыццё і дзейнасць. У Беларусі праводзіліся навуковыя канферэнцыі, прызначаны стыпендыі імя Ігната Дамейкі, у месцах, дзе ён жыў, усталяваныя мемарыяльныя дошкі. Да юбілею ў мінскім выдавецтве «Беларускі кнігазбор» быў прымеркаваны выпуск яго кнігі «Мае падарожжы».
Іван (Ян) Чэрскі
Вучоны-географ, геолаг, знакаміты даследчык Сібіры, імем якога названы цэлы шэраг геаграфічных аб'ектаў. Нарадзіўся ў маёнтку Сволна Віцебскай губерні у 1845 годзе.
Аляксандр Чыжэўскі
Нарадзіўся ў Гродзенскай вобласці ў 1897 годзе. Прызнаны вучоны, які вывучаў біялагічнае ўздзеянне сонца і сусвету, у тым ліку суадносіны сонечнай актыўнасці з перыядамі войнаў у гісторыі чалавецтва.
Соф'я Кавалеўская
Першая ў свеце жанчына-прафесар матэматыкі, з шляхецкага беларускага роду. Дзяцінства правяла ў маёнтку Палібіно Віцебскай губерні, а ў 18 гадоў ўступіла ў фіктыўны шлюб, каб з'ехаць за мяжу і займацца навукай. Працы Кавалеўскай прысвечаны матэматычнаму аналізу, механіцы, астраноміі.
Павел Сухі
Авіяканструктар, вынаходнік, адзін са стваральнікаў рэактыўнай і звышгукавой авіяцыі, аўтар паўсотні арыгінальных канструкцый самалётаў, больш за трыццаць з якіх былі пабудаваны і выпрабаваны. Нарадзіўся ў 1895 г. у горадзе Глыбокае Віцебскай вобласці.
Вядомыя касманаўты з Беларусі
Пётр Клімук
Пётр Клімук, першы беларускі касманаўт, вучоны ў галіне тэхнічных навук, двойчы Герой Савецкага Саюза.Нарадзіўся ў в. Камароўка Брэсцкага р-на ў 1942 годзе. Ажыццявіў тры палёты ў складзе экіпажаў касмічных караблёў і арбітальных комплексаў, правёў у космасе 78,76 сутак.
Уладзімір Кавалёнак
Уладзімір Кавалёнак, беларускі касманаўт, вучоны ў галіне ваенных навук, двойчы Герой Савецкага Саюза. Нарадзіўся ў в. Белае Мінскай вобласці ў 1942 годзе. Ажыццявіў тры палёты ў космас у якасці камандзіра экіпажа, правёў у космасе 216,38 сутак, у тым лікуу адкрытым космасе 2,3 гадзіны.
Вядомыя ў мастацтве беларусы
Напалеон Орда
Мастак, кампазітар, ураджэнец в. Варацэвічы Пінскага павета.Стварыў больш за тысячу эскізаў збудаванняў Беларусі, Літвы, Польшчы, Францыі, якія з'яўляюцца найкаштоўнейшай крыніцай для гісторыкаў архітэктуры і рэстаўратараў Еўропы. У 2007 годзе 200-годдзе з дня нараджэння Н. Орды было ўключана ў каляндар памятных дат ЮНЕСКА.
Іван Хруцкі
Нарадзіўся ў мястэчку Ула Лепельскага павета Віцебскай губерні. Выбітны мастак, які распрацаваў уласны тып нацюрморта ў спалучэнні з партрэтам. 200-годдзе з дня нараджэння Івана Хруцкага ў 2010 годзе было ў календары памятных дат ЮНЕСКА.
Луіс Барт Маер
Нарадзіўся ў Мінску ў 1885 годзе. Кінематаграфіст Луіс Барт Маер найбольш вядомы як адзін з заснавальнікаў галівудскай кінастудыі "Метро-Голдвін-Маер", а таксама амерыканскай Акадэміі кінематаграфічных мастацтваў і навук. Менавіта Майер прапанаваў штогод ўручаць якая стала знакамітай прэмію "Оскар".
Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч
Пісьменнік, заснавальнік новай беларускай літаратуры і прафесійнай драматургіі, стваральнік першага беларускага тэатральнага калектыву, акцёр. У 2008 годзе 200-годдзе з дня нараджэння В. Дуніна-Марцінкевіча было ўключана ў каляндар памятных дат ЮНЕСКА.
Міхаіл Савіцкі
Народны мастак Беларусі, аўтар каля 200 палотнаў, стваральнік унікальнай серыі карцін "Лічбы на сэрцы", прысвечанай вязням канцлагераў. Многія працы Міхаіла Савіцкага атрымалі сусветную вядомасць. Нарадзіўся ў в. Звянячы Віцебскай вобласці (1922). Герой Беларусі (2006).
Быкаў Васіль Уладзіміравіч, беларускі празаік, драматург, публіцыст.Нарадзіўся ў 1924 годзе ў в. Бычкі Віцебскай вобласці. Народны пісьменнік Беларусі (1980). У 1990 - 1993 гг. прэзідэнт аб'яднання беларусаў свету "Бацькаўшчына". Гаўрыла Вашчанка Народны мастак Беларусі, жывапісец і педагог. "Чалавек года-92" і "Чалавек ХХ стагоддзя" (1993) па прызнанні Міжнароднага біяграфічнага цэнтра Кембрыджа. "Чалавек года-94" па версіі Амерыканскага біяграфічнага інстытута. Нарадзіўся ў в. Чыкаловічы Гомельскай вобласці (1928). Вядомыя палітыкі з Беларусі
Іосіф Гошкевіч
Дыпламат, навуковец-усходазнавец, падарожнік, першы консул Расійскай Імперыі ў Японіі і аўтар першага ў свеце японска-рускага слоўніка. Імем Гошкевича названы апісаныя ім віды насякомых і заліў у Паўночнай Карэі (Чосанман). Нарадзіўся ў 1814 г. у Рэчыцкім павеце (Гомельская вобласць). 200-годдзе з дня нараджэння И.Гошкевича ўключана ў каляндар памятных дат ЮНЕСКА на 2014-2015 гг.
Міхаіл Клеафас Агінскі
Дыпламат, палітычны дзеяч, удзельнік паўстання пад кіраўніцтвам Касцюшкі, таленавіты кампазітар. Знакаміты паланэз "Развітанне з Радзімай" ён напісаў у радавой сядзібе Агінскіх у Залессі (Гродзенская вобласць). 250-годдзе з дня нараджэння М. К. Агінскага ўключана ў каляндар памятных дат ЮНЕСКА на 2014-2015 гг.
Хаім Вейцман
Нарадзіўся ў Беларусі ў вёсцы Моталь (цяпер Іванаўскі раён, Брэсцкая вобласць) у 1874 годзе. Хаім Вейцман
быў выдатным хімікам, чытаў лекцыі ў Швейцарыі і Вялікабрытаніі. Як актыўны сіяніст ён быў абраны першым прэзідэнтам Дзяржавы Ізраіль (1949) і заставаўся на гэтай пасадзе да самай смерці (1952). Андрэй Грамыка Дыпламат, у 1957-1985 гг. міністр замежных спраў СССР. Узначальваў савецкую дэлегацыю на канферэнцыі па стварэнні ААН, распрацоўваў Статут арганізацыі. Нарадзіўся ў 1909 г. у в. Старыя Грамыкі (Веткаўскі раён Гомельскай вобласці).
Знакамітыя асветнікі Беларусі
Нарадзіўся ў Полацку ў 1486 годзе. Беларускі і ўсходнеславянскі першадрукар. Пераклаў на беларускую мову і выдаў 23 кнігі Бібліі, першую - у 1517 годзе.
Полацкая князёўна нарадзілася ў XII стагоддзі. Стала манашкай у 12 гадоў і правяла жыццё, дапамагаючы бедным і ладу царквы і манастыры па ўсёй Беларусі. Памерла падчас паломніцтва ў Ерусалім, яе мошчы вернуты ў Беларусь у 1910 годзе. Прылічаная да ліку святых, шануецца як заступніца, нябесная заступніца зямлі беларускай.
Чэмпіёны з Беларусі
Беларускі спартсмен і трэнер (вольная барацьба). Чэмпіён Алімпійскіх гульняў (1964, 1968, 1972), свету (1962, 1963, 1966, 1967, 1969-71).Прызнаны лепшым барцом вольнага стылю ХХ стагоддзя.
Вольга Корбут
Легендарная гімнастка заваявала 4 залатыя алімпійскія медалі, тры з іх - на алімпійскіх гульнях у Мюнхене (1972). У 1972 годзе прызнана лепшай спартсменкай свету.
Беларускі спартсмен (спартыўная гімнастыка). Чэмпіён XXV Алімпійскіх гульняў (1992, Іспанія). Бронзавы прызёр XXVI Алімпійскіх гульняў (1996, ЗША). 14-разовы чэмпіён свету, 10-разовы чэмпіён Еўропы. Пераможца Гульняў добрай волі (1990, ЗША).Чэмпіён Універсіяды (1993, 1995). Лепшы спартсмен свету за 10-годдзе (1991-2000).
Ігар Макараў
Макараў заваяваў залаты медаль у дзюдо на Алімпійскіх гульнях у Афінах ў 2004 годзе.
Юлія Несцярэнка
Несцярэнка заваявала залаты медаль у бегу на 100 метраў на Алімпійскіх гульнях у Афінах ў 2004 годзе.
Максім Мірны
Максім Мірны –самы вядомы тэнісіст Беларусі, які заваяваў серыю міжнародных узнагарод у парным разрадзе і вывеў беларускую зборную на лепшае месца за ўсю яе гісторыю на Кубку Дэвіса.Вікторыя Азаранка Знакамітая беларуская тэнісістка, пераможца найбуйнейшых сусветных турніраў, алімпійская чэмпіёнка. У студзені 2012 года
Упершыню ў кар'еры ўзначаліла рэйтынг Жаночай тэніснай асацыяцыі (WTA). На Алімпіядзе-2012 у Лондане заваявала золата ў міксце (у пары з Максімам Мірным) і бронзу ў адзіночным разрадзе.
Трохразовая чэмпіёнка Алімпійскіх гульняў у Сочы (2014) у гонцы пераследу, идивидуальной гонцы на 15 км, мас-старце (12,5 км), бронзавы прызёр Алімпійскіх гульняў у Ванкуверы (2010) у індывідуальнай гонцы на 15 км. Па версіі прэміі Biathlon Award беларуская спартсменка названа лепшай біятланісткай 2010 года.
Аляксей Грышын
Фрыстайліст, які прынёс Беларусі першае ў гісторыі незалежнай дзяржавы золата зімовых Алімпійскіх гульняў (Ванкувер-2010), бронзавы прызёр Алімпіяды ў Солт-Лэйк-Сіці (2002). Сяргей Мартынаў "Кароль малакалібернай вінтоўкі", алімпійскі чэмпіён Лондана-2012, двухразовы бронзавы прызёр Алімпіяд у Сіднэі і Афінах, рэкардсмен свету: 600 ачкоў з 600 магчымых у стральбе лежачы з малакалібернай вінтоўкі.
Адзін з лепшых гульцоў у гісторыі беларускага хакея, капітан нацыянальнай зборнай. Руслан Салей першым з айчынных майстроў клюшкі дайшоў да фіналу Кубка Стэнлі.
Дзяржаўныя сімвалы Рэспублікі Беларусь
Дзяржаўныя сімвалы Рэспублікі Беларусь
У адпаведнасці з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь № 157 ад 26.03.1998 г. штогод у другую нядзелю мая адзначаецца дзяржаўнае свята "Дзень Дзяржаўнага герба і Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь".
Атрыбутамі любой сувярэннай дзяржавы з'яўляюцца дзяржаўныя сцяг, герб і гімн. Гэтыя сімвалы Рэспублікі Беларусь адлюстроўваюць гістарычныя, духоўныя і маральныя рысы нацыі, асаблівасці культуры і светапогляду беларускага народа, яго імкненне да самавызначэння і самастойнага развіцця.
Канчатковае ўсталяванне цяперашняй сімволікі Беларусі адбылося ў 1995 г. тады на рэспубліканскім рэферэндуме грамадзяне рэспублікі выказалі нязгоду з бел-чырвона-белым сцягам і гербам «Пагоня», усталяванымі ў 1991 г., і падтрымалі цяпер існуючую сімволіку.
Нацыянальныя сімвалы - гэта ўмоўныя знакі, вобразы і прадметы, якія выказваюць асаблівасці нацыянальных каштоўнасцяў, вызначаныя бакі жыцця народа і дзяржавы.
У адпаведнасці з артыкулам 1 Закона Рэспублікі Беларусь "Аб дзяржаўных сімвалах Рэспублікі Беларусь" (далей – Закона) сімваламі Рэспублікі Беларусь як сувярэннай дзяржавы з'яўляюцца Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь, Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь і Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь.
Герб, сцяг і гімн дзяржавы – галоўныя сімвалы незалежнасці, якія перадаюць гісторыка-культурную спадчыну нашага народа, падкрэсліваюць нацыянальны дух і годнасць беларускіх грамадзян. Яны адлюстроўваюць пэўныя бакі нацыі і дзяржавы, даючы ўяўленне аб гістарычным шляху краіны і яе нацыянальных каштоўнасцях.
Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь уяўляе сабой прамавугольнае палотнішча, якое складаецца з двух гарызантальных каляровых палос: верхняй - чырвонага колеру і ніжняй - зялёнага колеру. Стаўленне шырыні палос чырвонага і зялёнага колеру -2:1. Адносіны шырыні Дзяржаўнага флага Рэспублікі Беларусь да яго даўжыні – 1:2. Ля тронка вертыкальна размешчаны беларускі нацыянальны арнамент чырвонага колеру на белым полі, якое складае 1/9 даўжыні Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь. Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь мацуецца на дрэўку (флагштоку), якое афарбоўваецца ў залацісты (охра) колер. Адносіны шырыні Дзяржаўнага флага Рэспублікі Беларусь да даўжыні дрэўка – 1:3.
Колеры Дзяржаўнага сцяга – чырвоная, зялёная і аздобленая арнаментам белая паласа – маюць гістарычныя і нацыянальныя карані. У сімволіцы розных культур і эпох трактоўка кожнага колеру не аднолькавая, аднак існуе класічная традыцыя ў еўрапейскай геральдыцы, якая прынята ў цяперашні час ва ўсім свеце, і надае адпаведныя сімвалічныя значэння розным колерам. Зялёны, чырвоны і белы колеры беларускага сцяга абумоўлены як гістарычна, так і светапоглядна, звязаныя з духоўнымі вытокамі народа.
У дачыненні да Беларускага дзяржаўнага сцяга яго колеру можна расшыфраваць наступным чынам: белы (Срэбра) - чысціня, беззаганнасць, радасць; чырвоны - права, сіла, мужнасць, любоў, адвага; зялёны - Свабода, радасць, надзея, здароўе. У хрысціянскай сімволіцы белы колер сімвалізуе жыццё, божа ўласнасці, само хрысціянства; чырвоны – каханне Бога, агонь веры, кроў Хрыста; зялёны – юнацтва, жыццё, адраджэнне, справядлівасць.
Чырвоны колер здаўна сімвалізуе сонца – галоўную крыніцу энергіі, усе жыццёвыя працэсы на зямлі. Разам з тым чырвоны колер - увасабленне волі, сталасці, мужнасці, высакароднасці, улады, салідарнасці ў барацьбе за высокія ідэалы чалавецтва.
Чырвоны колер на нашым сцягу - гэта колер сцягоў дывізій Чырвонай Арміі і беларускіх партызанскіх брыгад, якія вызвалялі нашу Зямлю ад фашысцкіх акупантаў.
Зялёны колер -гэта сімвал прыроды, веры ў яе невычэрпную сілу, колер расліннасці, якая з'яўляецца асновай усяго жывога. Разам з тым гэта сімвал маладосці і энергіі, надзеі, вясны і адраджэння. Для беларускага народа, які з глыбінь стагоддзяў захаваў традыцыйную любоў да прыроды, зялёны колер, колер шчодрасці, дабрыні, стварэння і працавітасці, з'яўляецца натуральным і арганічным.
Белы колер-увасабленне бязгрэшнасці і духоўнай чысціні, надзеі на паспяховае развіццё лёсу. Гэта колер прымірэння, веры і святасці, колер мудрасці і ведаў.
Найважнейшая асаблівасць і своеасаблівасць Дзяржаўнага флага Рэспублікі Беларусь - выкарыстанне нацыянальнага арнаменту як элемента дзяржаўнай сімволікі. Арнаментальнасць - гэта незвычайна рэдкі элемент, нягледзячы на тое, што арнамент са старажытных часоў (да герба і сцяга) быў характэрным знакам або адметнай рысай усіх культурных народаў, упрыгожваў і пазначаў жыллё, начынне, адзенне, зброю, тавары, культавыя рэчы і збудаванні і т.д. майстэрства арнаменту, незалежна ад сферы яго прымянення, матэрыялу і тэматыкі, было і застаецца найважнейшай рысай беларускай нацыянальнай культуры. Арнамент на беларускім сцягу прама і непасрэдна сведчыць аб этнічнай прыналежнасці, указвае на старажытнае паходжанне беларускага народа, на традыцыі добрасумленнай працы і строгага парадку.
У аснову арнамента на Дзяржаўным сцягу пакладзены ўзор «Узыходзячае сонца», вытканы на ручніку ў 1917 годзе сялянкай вёскі Касцёлішча Сенненскага раёна Матронай Маркевіч. У арнаменце сцяга выкарыстаныя сімвалы земляробства - ромбы, найстаражытныя графічныя варыяцыі якіх вядомыя археолагам па знаходках на тэрыторыі Беларусі. Цэнтральнае месца на ўзоры сцяга займае выцягнуты па вертыкалі ромб, ад якога зверху і знізу адыходзяць загнутыя лініі, якія нагадваюць рогі. На працягу тысячагоддзяў ён увасабляў матчыны, жаночы пачатак і звязаную з ім ідэю ўрадлівасці зямлі, яе стваральную сілу, а таксама магічную сілу працы. Гэты ўзор шырока выкарыстоўвалі нашы продкі.
У цэнтры галоўнага ромба - дзве крыжападобна перасечаныя лініі з чатырма кропкамі паміж імі. У старажытных земляробаў ромб з такой фігурай сімвалізаваў засеянае поле. Яго таксама трактуюць як "ключ да шчасця", магічнае пажаданне спрыяльнага развіцця падзей. Дадамо, што ромб з крыжам – яшчэ больш старажытны, салярны знак, г.зн. сімвал Сонца. У беларускіх вышывальшчыц арнамент такога тыпу называўся «сонейка» і сімвалізаваў узыходзячае чырвонае сонца.
Парамі злучаныя ромбы ўверсе і ўнізе арнамента сімвалізуюць ідэю працягу жыцця, аднаўляльнне хлябоў. Паміж імі і цэнтральнай фігурай праходзяць лініі з чатырох прамавугольнікаў з рысачкамі, тымі, што адыходзяць ад усіх бакоў. Увесь ўзор пранізвае ідэя дабра, надзеі на лепшае, пажаданне ўрадлівасці і будучага росквіту.
На дзяржаўным сцягу арнамент чырвонага колеру размешчаны на белым фоне. Такое спалучэнне адпавядае традыцыям беларускага арнаментальнага мастацтва, у якім, як правіла, на белую аснову наносіцца каляровы (часцей за ўсё чырвоны) ўзор. Белая аснова таксама нясе сваё сімвалічнае пасланне: спрадвеку белы колер звязваўся са святлом паўдзённага сонца, сімвалізаваў чысціню, бязгрэшнасць, гасціннасць, згоду, свабоду.
Такім чынам, тры паласы Дзяржаўнага сцяга – гарызантальныя чырвоная і зялёная, вертыкальная белая з чырвоным арнаментам – нясуць пажаданне дабра, поспеху і росквіту ўсім грамадзянам Беларусі і ўсім народам Зямлі.
Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь уяўляе сабой размешчаны ў сярэбраным полі зялёны контур Дзяржаўнай мяжы Рэспублікі Беларусь, накладзены на залатыя прамяні ўзыходзячага над зямным шарам сонца. Уверсе поля знаходзіцца пяціканцовая чырвоная зорка. Герб апраўлены вянком з залатых каласоў, пераплеценых справа кветкамі канюшыны, злева-кветкамі лёну. Вянок тройчы перавіт з кожнага боку чырвона-зялёнай стужкай, у сярэдняй частцы якой у аснове Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь у два радкі напісаны золатам словы «Рэспубліка Беларусь».
Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь можа прайгравацца ў шматколерным, двухколерным і аднакаляровым (у тым ліку золатам) малюнку ў графічным або аб'ёмным варыянце.
У аснову сучаснага дзяржаўнага геральдычнага сімвала Беларусі быў пакладзены герб, які існаваў да восені 1991 г., які, у адпаведнасці з новымі палітычнымі рэаліямі, зведаў некаторыя змены. Гэта, у першую чаргу, тычыцца аднаго з цэнтральных элементаў усіх гербаў, якія мелі рэспублікі Савецкага Саюза - перакрыжаваных сярпа і молата – асноватворнай фігуры савецкай эпохі. Герб вянчала чырвоная пяціканцовая зорка.
Пасля 1991 г. у малюнак Дзяржаўнага герба былі ўнесены пэўныя змены. У цэнтры гербавага малюнка з'явіўся контур Рэспублікі Беларусь зялёнага колеру, Чырвоная стужка была заменена на стужку з кветкамі Дзяржаўнага сцяга, у цэнтры з'явіўся надпіс з афіцыйнай назвай дзяржавы: "Рэспубліка Беларусь". Зведалі нязначныя изографические ўдасканалення і іншыя элементы герба: каласы, пятилепестковые кветкі лёну, кветкі канюшыны, зямны шар. З пункту гледжання спецыялістаў, яны набылі больш дасканалыя абрысы, адказваючы сучасным дызайнерскім патрабаванням.
Герб адлюстроўвае лепшыя якасці і рысы нацыянальнага характару беларуса: працавітасць, добразычлівасць, накіраванасць да лепшага. Элементы герба добра прадуманы, нясуць глыбокую сэнсавую нагрузку і цесна ўзаемазвязаны паміж сабой.
Асноўнай канструкцыяй кампазіцыі з'яўляюцца выявы зямлі і ўзыходзячага сонца. Гэта два пласта знакаў жыцця. Першы – Зямля - аснова ўсяго жывога. Другі – сонца - старажытны касмічны сімвал, які выкарыстоўваўся многімі народамі на працягу тысячагоддзяў і які азначаў бажаство, Крыніца жыцця, жыццёвую сілу.
Прамяні сонца, Узыходзячага з-за зямнога шара, праецыююцца на контуры тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, як бы саграваюць яе, нясуць цяпло, жыццё, радасць. Абрысы межаў Беларусі, накладзеныя на сонечныя прамяні, складаюць цэнтр кампазіцыі герба.
Сонечныя прамяні з'яўляюцца адначасова сувязным звяном паміж выявай Беларусі і зямнога шара. Тут таксама закладзены глыбокі сэнс. З аднаго боку, Беларусь не нівеліруецца, не раствараецца, а праяўляецца як самастойная, суверэнная дзяржава-вынесеныя ўверх контуры Рэспублікі як бы вылучаюць яе ў сусветнай супольнасці і гэтым падкрэсліваюць яе значнасць. З іншага боку, прамяні сімвалізуюць сувязь Беларусі з сусветнай супольнасцю, паказваюць, што наша рэспубліка не ўзвышаецца над сусветным аб'яднаннем народаў, а арганічна ўліваецца ў яго.
Контур Беларусі ў цэнтры сімвалізуе суверэнітэт, тэрытарыяльную цэласнасць краіны ў яе міжнародна прызнаных межах. У гэтым знаходзяць адлюстраванне самастойнасць нашага народа і яго мірны характар. У той жа час контур падкрэслівае індывідуальнасць герба, яго нацыянальную асаблівасць.
Пяціканцовая зорка - пентаграма на гербе - адзін з самых старажытных сімвалаў чалавецтва - выступае як сімвал вечнасці, шчасця, лепшага жыцця, дакладнага шляху і высокіх імкненняў, а таксама з'яўляецца сімвалам аховы, бяспекі. Такім чынам, зорка ў вяршыні герба сімвалізуе гуманізм і адначасова абарону, абарону нашай Айчыны, адпавядаючы менталітэту Беларусі. Акрамя таго, пяціканцовыя прамяні зорачкі на гербе сімвалізуюць сувязь, сяброўства людзей усіх пяці кантынентаў Зямлі. Гэта яшчэ раз падкрэслівае прыязны характар нашага народа.
Выявы зямлі і сонца адлюстроўваюць старажытныя традыцыі беларусаў, а таксама нясуць глыбока сучасны сэнс, адлюстроўваючы надзеі на росквіт Беларусі на аснове трывалай сувязі з роднай зямлёй-карміцелькай і з мудрасцю энергічнага народа, які працуе на гэтай зямлі.
Гэтыя каштоўнасці дапаўняе ідэя невычэрпнага урадлівасці і шчодрага багацця. Яна знайшла ўвасабленне ў абрамленні герба-вянку з саспелых і жытніх каласоў, упрыгожаным кветкамі канюшыны і лёну, абвітым стужкай кветак Дзяржаўнага сцяга.
Пышна упрыгожаны "дажыначны" сноп даўней ставіўся ў галоўны,» чырвоны " кут Славянскага жылля. Ён увасабляў сабой сумеснае твор творчай сілы прыроды, урадлівай зямлі, ласкавага сонца і чалавечай працы. Вянок спрадвеку таксама з'яўляўся сімвалам славы, гонару, велічы, знакам сувязі паміж нашчадкамі і продкамі, нездарма менавіта вянкамі ўшаноўваюць герояў у самых розных краінах, вянкамі ж праводзяць у апошні шлях сваіх блізкіх і памінаюць іх у Дзень памяці.
Склад вянка ў гербе не выпадковы. Усе яго элементы сімвалізуюць працу і багацце. Жыта была асноўнай збожжавай культурай старажытнай і сярэднявечнай Беларусі, і сёння яе значэнне велізарна. Разам з тым Сельская гаспадарка здаўна мела не толькі збожжавы, але і жывёлагадоўчы кірунак, важнае значэнне набывала вырошчванне тэхнічных культур. Жыта, канюшына і лён-традыцыйныя складнікі нашай сельскай гаспадаркі.
Дзяржаўны герб і Дзяржаўны сцяг нашай Радзімы ўвасабляюць яе грамадскі і палітычны лад-дэмакратычны, нацэлены на развіццё і росквіт краіны, забеспячэнне годных умоў для жыцця кожнага грамадзяніна. Дзяржаўныя сімвалы Беларусі адлюстроўваюць таксама асноватворную ідэю роўнасці ўсіх грамадзян Рэспублікі Беларусь незалежна ад сацыяльнай, нацыянальнай або рэлігійнай прыналежнасці.
Герб і сцяг нашай дзяржавы надзелены яркімі рысамі, якія адразу нагадваюць аб роднай краіне. Яны лёгка пазнаюцца сярод усіх дзяржаўных сімвалаў сусветнай супольнасці, з дапамогай простых і зразумелых сродкаў адлюстроўваюць слаўную гісторыю народа Беларусі і яго шматвяковыя традыцыі.
Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь прадстаўляе сабой музычна-паэтычны твор, які выконваецца ў выпадках, прадугледжаных Законам і іншымі заканадаўчымі актамі Рэспублікі Беларусь.
Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь можа выконвацца ў аркестравым, харавым, аркестрава-харавым або ў іншых вакальных, інструментальных або вакальна-інструментальных варыянтах. Пры гэтым могуць выкарыстоўвацца аўдыё-і відэазапіс, а таксама сродкі тэле - і радыётрансляцыі. Пры вакальным і вакальна-інструментальным выкананні Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь спаўняецца цалкам, а пры яго інструментальным выкананні дапускаецца частковае выкананне-прайграваюцца запеў і прыпеў адзін раз.
Дзяржаўны герб, Дзяржаўны сцяг адлюстроўваюць гісторыю паходжання дзяржавы, яго структуру, нацыянальныя і іншыя традыцыі, асаблівасці эканомікі, прыроды. Дзяржаўны гімн у сваёй музыцы і тэксце выказвае ідэалагічныя асновы дзяржавы, яго гісторыю і прылада, мэты і прынцыпы.
Чытаем па-беларуску
Меню раздела